Անհայտ զինվորի գերեզման

Նկարագրություն

Գերեզմանաքարի վրա տեղադրված է բրոնզե կոմպոզիցիա՝ զինվորական սաղավարտ ու դափնեպսակ, որ դրված են ռազմական դրոշի վրա։

Vkontakte User @ Vkontakte

Հուշարձանի մեջտեղում գրված է. «Քո անունն անհայտ է, քո սխրանքը՝ անմահ» (ռուս.՝ «Имя твоё неизвестно, подвиг твой бессмертен»), որ առաջարկվել է Սերգեյ Միխալկովի, այլ տվյալներով՝ Միխայիլ Լուկոնինի, Սերգեյ Միխալկովի, Կոնստանտին Սիմոնովի ու Սերգեյ Սմիռնովի կողմից։ Կենտրոնում բրոնզե հնգաթև աստղ է, որի մեջտեղում վառվում է փառքի Հավերժական կրակը։

Schwallex @ WikiCommons

Գերեզմանից ձախ Շոկշայի մորեգույն կվարցիտից պատ է, որի վրա գրված է. «1941 Հայրենիքի համար ընկածներին 1945» (ռուս.՝ «1941 Павшим за Родину 1945»), աջից՝ գրանիտե ուղի, մուգ կարմիր պորֆիրից կարճասյուներով։ Ամեն մի կարճասյան վրա նշված է մեկ հերոս քաղաքի անուն և «Ոսկե աստղ» մեդալի դրոշմանկար։ Կարճասյուների մեջ տեղադրված են հերոս քաղաքներից բերված հող պարունակող կապսուլաներ (հերթականությամբ՝ սկսած Հավերժական կրակից).

• «Լենինգրադ» (Պիսկարյովսկոե գերեզմանատնից),
• «Կիև» (Քաղաքի պաշտպանության մասնակիցներին նվիրված կոթողի մոտից),
• «Մինսկ» (պաշտպանության սահմաններից),
• «Ստալինգրադ» (Մամաև կուրգանից) – մինչև 2004 թվականի սեպտեմբերը գրված էր «Վոլգոգրադ»,
• «Սևաստոպոլ» (Մալախով կուրգանից),
• «Օդեսա» (պաշտպանության սահմաններից),
• «Կերչ» (պաշտպանության սահմաններից),
• «Նովոռոսիյսկ» (պաշտպանության սահմաններից),
• «Բրեստի ամրոց» (պատի մոտից),
• «Տուլա» (պաշտպանության սահմաններից),
• «Մուրմանսկ» (պաշտպանության սահմաններից),
• «Սմոլենսկ» (պաշտպանության սահմաններից)։

Հերոս քաղաքների ծառուղուց աջ կարմիր գրանիտից կոթող է, որ նվիրված է զինվորական փառքի քաղաքներին։ Կոթողը տեղադրված է հերոս քաղաքների ծառուղու կարճասյուների նման գրանիտե պատվանդանի վրա, որն ունի շուրջ 10 մետր երկարություն։ Ձախ մասում պատ է, որի վրա գրված է. «Զինվորական փառքի քաղաքներ» (ռուս.՝ «Города воинской славы»), իսկ աջում նշված են զինվորական փառքի 45 քաղաքների անունները՝ բաժանված սյուների, որոնցից յուրաքանչյուրի վրա նշված է չորս քաղաքի անուն.

Պատմություն

1966 թվականի դեկտեմբերի 3-ին, երբ նշվում էր Մոսկվայի մոտ գերմանական զորքերի ջախջախման 25-ամյակը, անհայտ զինվորի աճյունը տեղափոխվել է Լենինգրադյան խճուղու 41-րդ կիլոմետրում (Զելենոգրադ քաղաքի մուտքի մոտ) գտնվող եղբայրական գերեզմանից և հանդիսավոր թաղվել Ալեքսանդրովյան այգում։

Marajozkee @ WikiCommons

1966 թվականի դեկտեմբերի 2-ին՝ ժամը 14 անց 30 րոպե, եղբայրական գերեզմանում հանգչող զինվորներից մեկի աճյունը տեղավորվել է սևանարնջագույն ժապավենով հյուսապատված դագաղում։ Երիտասարդ զինվորները, որ կանգնոմ են պատվո պահակ, փոխվում էին ամեն երկու ժամը մեկ ողջ երեկոյան, գիշերն ու հաջորդ օրվա առավոտյան։ Դեկտեմբերի 3-ին՝ ժամը 11 անց 45 րոպե, դագաղը տեղադրվել է բաց մեքենայում, որը շարժվել է Լենինգրադյան պողոտայով դեպի Մոսկվա։ Մանեժնայա հրապարակում տեղի է ունեցել միտինգ, և Անհայտ զինվորի աճյունով դագաղը հրետանային համազարկի ներքո իջեցվել է գերեզման։

1967 թվականի մայիսի 8-ին թաղման վայրում բացվել է «Անհայտ զինվորի գերեզման» ճարտարապետական հուշարձանային համալիրը, որ ստեղծվել է ճարտարապետներ Դ. Ի. Բուրդինի, Վ. Ա. Կլիմովի, Յուրի Ռաբաևի և քանդակագործ Նիկոլայ Տոմսկու նախագծով։ Հավերժական կրակը վառվել է Լեոնիդ Բրեժնևի կողմից, որը ջահն ընդունել է Սովետական Միության հերոս Ալեքսեյ Մարեսևի ձեռքից։ Անհայտ զինվորի գերեզմանի վրա Հավերժական կրակը վառվել է Մարսովո դաշտում գտնվող կրակից։

Oleg Bor @ WikiCommons

1997 թվականի դեկտեմբերի 12-ից Ռուսաստանի նախագահի հրամանի համաձայն պատվո պահակախմբի № 1 դիրքը տեղափոխվել է Լենինի դամբարանից Անհայտ զինվորի գերեզմանի մոտ։ Պատվո պահակ կանգնում են Նախագահական գնդի զինծառայողները, որոնք փոխվում են ամեն ժամը մեկ։

Նախագահի 2009 թվականի նոյեմբերի 17-ի № 1297 հրամանի համաձայն՝ հուշարձանին տրվել է Զինվորական փառքի համազգային հուշարձանի կարգավիճակ։

Hans-Jürgen Neubert @ WikiCommons

Զինվորական փառքի համազգային հուշարձանի ստեղծման աշխատանքների հետ կապված՝ պատվո պահակախումբը 2009 թվականի դեկտեմբերի 16-ից մինչև 2010 թվականի փետրվարի 19-ը չի կանգնել։ Այդ ընթացքում դադարեցվել են պսակների ու ծաղիկների դնելը հուշարձանի մոտ։

Vkontakte User @ Vkontakte

2009 թվականի դեկտեմբերի 27-ին զինվորական պատիվներով ժամանակավորապես (վերակառուցման ընթացքում) Հավերժական կրակը տեղափոխվել է Պոկլոննայա բլուր՝ Հաղթանակի այգի։

2010 թվականի փետրվարի 23-ին՝ Հայրենիքի պաշտպանի օրը, Հավերժական կրակը վերադարձվել է Կրեմլի պատի մոտ։

Vkontakte User @ Vkontakte

2010 թվականի մայիսի 8-ին Զինվորական փառքի համազգային հուշարձանը Ռուսաստանի, Բելառուսի և Ուկրաինայի նախագահների ներկայությամբ հանդիսավոր բացվել է վերակառուցումից հետո։ Նրանում հայտնվել է նոր տարր՝ կոթող ի պատիվ զինվորական փառքի քաղաքների։ Կոթողի բացման պատիվը վերապահվել է Խորհրդային Միության կրկնակի հերոս Միխայիլ Օդինցովին և Ռուսաստանի հերոս Վյաչեսլավ Սիվկոյին։ Կոթողը տեղակայված է «Սմոլենսկ» գրությունը կրող կարճասյունից հետո՝ և հասնում է գրեթե մինչև «Ավերակներ» այրին։ Ձախ կողմից ոսկեզօծ գրությունը է՝ «ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ՓԱՌՔԻ ՔԱՂԱՔՆԵՐ» (ռուս.՝ «ГОРОДА ВОИНСКОЙ СЛАВЫ»), կարճասյան երկայնքով՝ 40 քաղաքների անվանումները՝ ըստ պատվավոր կոչմանն արժանանալու ժամանակի։ Ամեն սյան վրա նշված է չորս անվանում։ Կարճասյան վրա կա 48 քաղաքի անվանման տեղ, որոնց կարող է շնորհվել այդ պատվավոր կոչումը։

JGHowes @ WikiCommons

2014 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Ռուսաստանի Դաշնության Պետական դուման դեկտեմբերի 3-ը Ռուսաստանում հայտարարել է Անհայտ զինվորի օր։ Այդ ամսաթիվը նշանակվել է ի հիշատակ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին զոհված բոլոր անհայտ զինվորների և համընկնում է այն օրվա հետ, երբ անհայտ զինվորի աճյունը տեսափոխվել է եղբայրական գերեզմանից և հանդիսավորությամբ թաղվել Ալեքսանդրովյան այգում։

Ամեն տարի Հայրենական մեծ պատերազմին նվիրված օրերին պսակնր են դրվում Անհայտ զինվորի գերեզմանին, և այդ միջոցառմանը մասնակցում են պետական գործիչներ, օտարերկրյա պետությունների ու կառավարությունների ղեկավարներ, Հայրենական մեծ պատերազմի վետերաններ, Պաշտպանության նախարարության մինչբուհական ուսումնական հաստատությունների սաներ։

Vkontakte User @ Vkontakte

Ավանդաբար հուշարձան են այցելում զբոսաշրջիկներ և նորապսակներ։

Unknown Soldier Tomb "1941" WWII — Miradortigre @ Flickr

Տես նաև

• Կրեմլի պատի գերեզմանատուն

Գրականություն

• Криворучко М. Г., Мишин П. И., Смирнов И. Г.Москва — героям Великой Отечественной: (Путеводитель). — М.: Московский рабочий, 1977. — С. 43-46. — 384 с. — 30 000 экз. (обл.)
• Муравьёв В. Б.Могила Неизвестного Солдата. — М.: Московский рабочий, 1987. — 64 с. — (Биография московского памятника). — 50 000 экз. (обл.)
• Абрамов, А. С.У Кремлёвской стены. — 6-е, доп. — М.: Политиздат, 1984. — С. 339—353. — 368 с. — 100 000 экз.

Արտաքին հղումներ

• Անհայտ զինվորի գերեզմանը Ռուսաստանի նախագահի կայքում
• Вечному огню — 40 лет
• Гвоздики на граните. К 25-летию Победы посвящается

Severin.stalder @ WikiCommons

INeverCry @ WikiCommons

ussr cccp — daves_archive1 @ Flickr

RussiaB_2868 — archer10 (Dennis) @ Flickr

Kaganer @ WikiCommons

Moscowjobnet @ WikiCommons

Vkontakte User @ Vkontakte

Vkontakte User @ Vkontakte

The eternal flame — Bernt Rostad @ Flickr

Moscowjobnet @ WikiCommons

Vkontakte User @ Vkontakte