Ապոկալիպսիսի քարանձավ (հուն.՝ Σπήλαιο Αποκάλυψης), քարանձավ Հունաստանի Պատմոս կղզում։ Ըստ Սուրբ Ավանդության՝ այստեղ է սուրբ Հովհաննես Առաքյալը ստացել իր «Հայտնությունը» (Հայտ․ 1:9-10): Քարանձավը վրա է կառուցվել Սուրբ Հովհաննես Ավետարանչի վանքը, որի հետ միասին 1999 թվականին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում։
Քարայրի վերևում կառուցվել է տաճարը, որն ունի երկու կողմնասեղան՝ ընդարձակը (Սուրբ Աննայի պատվին) և փոքրը, որը ներառում է նաև Ապոկալիպսիսի քարանձավը։
Քարանձավը գտնվում է ժամանակակից ճանապարհի մակարդակից ներքև, և դեպի այնտեղ տանող միակ ուղին թեք աստիճանն է։ Մուտքի անմիջապես վերևում կա հետևյալ գրությունը․ «Այս վայրը, որը թողնում է երկարատև տպավորություն, այլ բան չէ, քան Աստծո տուն։ Սա դուռ է դեպի Երկինք»։
Պատմաբան Ա․ Ա․ Դմիտրիևսկին իր «Պատմոսի ակնարկներ» (1894) գրքում տվել է քարանձավի հետևյալ նկարագրութունը։
| Ապոկալիպսիսի քարանձավը գտնվում է հենց ճանապարհի կեսին, վանքի
ներսում։ Արտաքինից այն պատված է շինություններով, որոնց մեջտեղում
վեր է խոյանում Սուրբ Աննային նվիրված գլխավոր եկեղեցու նրբաքանդակ
գմբեթը։ Հայտնիության տաճարն իրենից ներկայացնում է բնական, մուգ գորշ
գույնի կրաքարե անմշակ քարանձավ, սակայն, պաշտանմունքային նպատակների
համար հարմարված։
Քարայրը փոքր չափի է։ «Առաստաղին» կան «Մեծ երկրաշարժի» (Հայտ․ 6:12) արդյունքում առաջացած երեք բավականի նկատելի ակոսներ կամ շերտեր․․․ Ապոկալիպսիսի քարանձավը իր ներկա տեսքով պահպանվում է 2-րդ դարից։ |
Քարանձավի պատերի մի շարք հետքեր կապում են առաքյալի՝ այնտեղ մնալու հետ․ փոսեր, որտեղ նա մտցրել է իր գլուխը, քարե գրակալ և այլն։
