Եփեսոս (Latina. Ephesus, Ελληνικά. Ἔφεσος, Türkçe. Efes), Փոքր Ասիայի արևմտյան ափին, Զմյուռնիայից հարավ գտնվող հին քաղաք (ժամանակակից Թուրքիայի տարածք)։ Ներկայումս Եփեսոսի հնագիտական գոտին 10 քառ կմ-ից ավել է, տեղակայված է Սելչուկ քաղաքի մոտակայքում։ Սելչուկի թանգարանում են ցուցադրվում Եփեսոսի հնագիտական հետազոտությունների արդյունքում հավաքված գտածոները։
Քաղաքը հիմնադրվել է Էգեյան ծովի ափին, այն նավահանգստային առևտրային քաղաք էր։
Եփեսոսը հռչակված էր պտղաբերության աստվածուհու պաշտամունքով, որին հելլենիստական դարաշրջանից սկսեցին նույնացնել Արտեմիսի հետ։ Քաղաքում կառուցված Արտեմիսի տաճարը համարվում էր աշխարհի յոթ հրաշալիքներից մեկը։
Քաղաքի բնակչության թիվը մ.թ. I դարում հասնում էր 200,000-ի, ինչը դարձրեց այն Հռոմեական կայսրության նշանակությամբ և չափերով երկրոդ քաղաքը Հռոմից հետո։ Քաղաքը սկզբնական քրիստոնեության գլխավոր կենտրոններից մեկն էր. Եփեսոսի քրիստոնեական համայնքին է ուղղված Պողոս առաքյալի նամակներից մեկը, որն ընդգրկված է Նոր Կտակարանյան կանոնում։
Մ.թ. 6-7 դդ. Եփեսոսի բնակչությունը սկսեց արագ նվազել, ինչը պայմանավորված էր ծովի նահանջի հետևանքով քաղաքի նշանակության անկմամբ։ Թուրք սելջուկների կողմից 1071-1100 թթ. տարածքի նվաճման պահին Եփեսոսի տեղում գյուղ էր գտնվում։
Եփեսոսի հնագիտական պեղումները սկսվել են 1869 թ. անգլիացի գիտնականների կողմից և շարունակվում են ընդմիջումներով առ այսօր։