Գոլեսթանի պալատ կամ Գոլեստան (պարսկ՝ کاخ گلستان – Քախ-է Գոլեսթան, բառացի նշանակում է վարդերի պալատ), նախկին Ղաջարիական արքայական տոհմի համալիր Իրանի մայրաքաղաք Թեհրանում, հանդիսանում է Թեհրանի հնագույն պատմական հուշարձաններից մեկը։ 2013 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն Գոլեստանը ճանաչել է որպես Ասիայի համաշխարհային ժառանգության մի մաս: Գոլեսթանի պալատն արքայական շինությունների խմբի մի մասն է, որոնք Թեհրանի կրաշաղախ պատերով միջնաբերդի մի մասն էին: Պալատն ունի այգիներ, 18-19-րդ դարերի իրանական արվեստի ու եվրոպական ընծաների հավաքածու։
Թեհրանի միջնաբերդը կառուցվել է Սեֆյան արքայատոհմից Թահմասպ
առաջինի (1524-1576) կառավարման օրոք և այնուհետև,
XVIII-XIX դարերում շարունակ վերանորոգվել է։ Գոլեստանի
կառուցման մեջ առավել մեծ ներդրում են ունեցել Զանդ արքայատոհմի
ներկայացուցիչ Քարիմ խանը (1750-1779), Ղաջարիների արքայատոհմի
ներկայացուցիչ Աղա Մոհամադ Խանը (1742-1797), ով Թեհրանը դարձրել է
Պարսկաստանի
մայրաքաղաքը, իսկ 1794-1925 թվականների ընթացքում միջնաբերդը դարձել է
Ղաջարիների արքայատոհմի նստավայրը, որոնց համար Գոլեսթանի պալատը
դարձել է բնակատեղի, և Նասր ադ Դին Շահը (1848-1896), ով թաղված է
պալատական համալիրի տարածքում։
Փահլավիների ժամանակաշրջանում (1925-1979) Գոլեսթանի պալատը ծառայել է
որպես արքայական ընդունելությունների վայր, իսկ այս արքայատոհմն իր
համար պալատ է կառուցել Նիավարանում: 1925-1945 թվականների ընթացքում
շինությունների մեծ մասը քանդվել է Ռեզա շահի հրամանով, քանի որ նա
համարում էր, որ դարեդար տևած Ղաջարիների պալատը չպետք է խոչընդոտեր
նորագույն քաղաքի աճին:
Մարմարե գահի տպավորիչ դարատափը կառուցվել է 1806 թվականին՝
Ղաջարիների արքայատոհմի ներկայացուցիչ Ֆաթ Ալի շահի (1797-1834)
կողմից: Այս տարածքը զարդարում են նկարները, մարմարե քանդակները,
հախճապակյա աշխատանքներն ու իրանյան ճարտարապետության այլ գոհարները:
Մարմարե գահը կառուցել են Յազդ նահանգի հայտնի դեղին մարմարից՝
ընդհանուրը՝ 65 մասից: Ղաջարիների արքայատոհմերի թագավորներն ու
դատական նախկին արարողությունները տեղի են ունեցել այս դարատափում:
Այստեղ է 1925 թվականին թագադրվել Ռեզա շահ Փահլավին:
Քարիմ խանի անկյունը կառուցել են 1759 թվականին: Այն Զանդ
արքայատոհմի Քարիմ խանի բնակավայրն էր: Կառույցի հիմնական մասը նման է
Մարմարե գահին: Վերջինիս պես այն դարատափ է, բայց քիչ զարդարանք ունի:
Նախկինում այստեղ շատրվանով լճակ է եղել:
Քաջարների պալատին նվիրված եվրոպական նկարիչների գործերը զետեղվել են Լճակի տանը: Այն այս արքայատոհմի համար որպես ամառանոց է օգտագործվել: Զովացման հատուկ համակարգով ջուրը պոմպով մղվում էր ստորգետնյա համակարգով դեպի սենյակները գտնվող փոքր լճակներ: Այնուհետև ջուրը ոռոգում էր արքայական այգիները: Խոնավության վնասակար ազդեցության պատճառով այս համակարգն էլ կիրառելի չէ:
Ադամանդյա սրահն այսպես է անվանակոչվել շնորհիվ իրանցի արհեստավորների ադամանդյա ապակիների աշխատանքի: Կառուցվել է Նասեր էդ Դինի հրամանով՝ Հախճապակյա սրահի (Թալար-է բոլուր) վերափոխման նպատակով: Հայտնի է իր ադամանդյա հայելային աշխատանքներով ու ջահերով:
Ընդունելության սրահն ի սկզբանե գծագրվել էր թանգարանի համար: Այն բանից հետո, երբ Արևի գահը (Թախթ-է խորշիդ) տեղափոխվեց Իրանի կենտրոնական բանկի Արքայական գանձերի թանգարան, այս սրահն օգտագործեցին արքայական հատուկ ընդունելությունների համար և այդ պատճառով էլ այն անվանակոչվեց Ընդունելությունների սրահ:
2013 թվականի հունիսի 23-ին Պնոմպենում կայացած հանդիպմանը Գոլեսթանի պալատն ընդգրկվեց Յունեսկոյի համաշխարհային մշակութային ժառանգության ցանկում: Այժմ այն գտնվում է Իրանի մշակութային ժառանգության կազմակերպության հոգածության ներքո:
Նասրեդին շահի գաղափարով 1870 ական թվականներին Եվրոպայի օրինակով պատկերասրահ է ստեղծվել։ Հուզ խանեում ցուցադրվել են եվրոպական նկարիչների կտավները (հիմնականում դիմանկարներ), որոնք գնել էին Նասրեդինը և նրա նախորդները, իսկ Նեգար խանում` իրանական նկարիչների կտավները։ XX դարում Նեգար խանի հավաքածուն բաշխվել է Թեհրանի տարբեր թանգարաններով, սակայն առ այսօր այնտեղ դեռևս պահպանվում են Ղաջարիական դարաշրջանի նկարիչների կտավները։
