Գյուլիստանի բերդ, նաև Գյուլիստան, Գյուլստան, Գյուլստանի բերդ, Գյուլուստան, Զեյվա Կյուլիսթան, Կյուլիստան, Կյուլստան, Կուլիստան, Շավաղ, Ջվանշիր, պատմական բերդ-ամրոց Արցախի Հանրապետության Շահումյանի շրջանում` պատմական Արցախ նահանգի Խաչեն գավառում, Մռավի լեռնաշղթայի հյուսիսային կողմում, Ինջաչայ գետակի աջ ափին, Գյուլիստան (այժմ՝ Գյուլուստան) գյուղից 3 կմ հեռավորությամբ, խոր ձորից բարձրացող սեպաձև, հսկայական ժայռաբլրի վրա։
1632 թվականին Մելիք Բեգլար Ա-ն վերանորոգել է բերդը։ Այնուհետև այն ծաղկել ու վարդաստան է դարձել։ Այստեղից էլ առաջացել է Գյուլիստան անունը։ Այդ ժամանակներից դարձել է Գյուլիստանի մելիքության նստավայրը։ Սրա անունով է կոչվել ամբողջ գավառը։ Տեղական իշխաններն ու մելիքները բերդի բնական պաշտպանական ամրությանը ավելացրել են բարձր բերդապարիսպ, որով այն դարձել է անառիկ ամրոց։
1813 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Գյուլիստանում կնքված ռուս-պարսկական պայմանագրով այժմյան Ադրբեջանը և Արևելյան Հայաստանի մեծ մասը անցել են Ռուսաստանին։ Գյուլիստանի պարսպի ներսում պահպանվել են հին ապարանքներ, բնակելի շենքեր և եկեղեցու ավերակներ։
Բերդը մի կողմով միացած է ցամաքին, իսկ երեք կողմերով շրջափակված է խոր անդունդով հոսող գետակով, որը ժամանակին խրամատի տեղ է ծառայել։ Գյուլիստանից 3 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Գյուլիստանի Սուրբ Ամենափրկիչ վանքը, որից բերդ տանող ճանապարհն անցնում էր անտառների միջով։ Դիրքը գեղատեսիլ է և ամուր։ Ժամանակին այստեղ են ամրացել Ղարաբաղի մելիքները։
