Կոկայի ամրոց (իսպ.՝ Castillo de Coca), պաշտպանական կառույց Իսպանիայի կենտրոնում՝ Կաստիլիա և Լեոն ինքնավար միության Սեգովիա պրովինցիայի Կոկա քաղաքում: Կառուցվել է Սևիլիայի արքեպիսկոպոս Ալոնսո Ֆոնսեկայի կողմից 15-րդ դարում՝ Իսպանիայի Էնրիկե IV Կաստիլիացի թագավորի օրոք:
1931 թվականի հունիսի 3-ին հայտարարվել է Իսպանիայի մշակութային հուշարձան և ստացել է RI-51-0000878 գրանցման համարը:
Կոկայի ամրոցի ներկայիս տարածքում մարդիկ բնակվել են դեռ մեր թվարկությունից 2500 տարի առաջ: Սակայն դրանք հիմնականում եղել են քոչվորներ: Մշտական բնակիչներ այստեղ հաստատվել են երկաթի դարի սկզբում: Մ.թ.ա. 5-րդ դարում այդտեղ արդեն գոյություն ուներ Վացեի (Vaccaei) ցեղի բնակավայրը, որն զբաղեցնում էր շուրջ 2 հա տարածք և կոչվում էր Cauca vaccea: Բնակավայրն արագ զարգանում է. նրա տարածքը հասնում է 25 հեկտարի, և մինչ 1-2-րդ դարերը այն վերածվում է մեծ քաղաքի, որ շրջապատված էր հողաշեն պարիսպներով: Գտնվելով Պիրենեյան թերակղզու կենտրոնում և ունենալով ռազմավարական հարմար դիրք ու զարգացած տնտեսություն՝ քաղաքը գրավել է Հռոմեական կայսրության ուշադրությունը: 151 թվականին քաղաքը գրավվել է Հռոմի կոնսուլ Լյուցիոս Լուկուլլոսի (Lucius Licinius Lucullus) կողմից և թալանվել: Cauca vaccea-ն աստիճանաբար վերածվել է հռոմեական քաղաքի, բայց առանց պարիսպների:
Հռոմեական կայսրության անկումից հետո քաղաքը գրավվել է վեստգոթերի կողմից: Քաղաքի մասին տեղեկություններ քիչ են պահպանվել: Նրա մասին հետագայում հիշատակվում է 10-րդ դարում, երբ այն գրավվում է իսլամադավան ամիրա Աբդ ալ-Ռահման III-ը (կոչվել է «ան-Նասիր», որ նշանակում է «Անպարտելի»), ով Կորդովայի Օմայանների տոհմից էր: 1085 թվականին այդ տարածքները նվաճել է Ալֆոնսո VI Խիզախը (իսպ.՝ Alfonso VI el Bravo), և այդ ժամանակից ի վեր Կոկան մնացել է քրիստոնյաների տիրապետության ներքո:
1123 թվականին Հռոմի պապի հրամանով Կոկան ընդգրկվում է Սեգովիայի պրովինցիայի կազմում: 1439 թվականին Կոկան անցնում է Սանտիլյանայի մարքիզ դոն Ինիգո Լոպեսի (Don Inigo Lopez de Mendoza Marquis of Santillana) տիրապետության տակ, ով այն ժամանակ հայտնի բանաստեղծ էր: 1453 թվականին՝ երկու տարի տևած բանակցություններից հետո, այդ տարածքներն անցնում են Ավիլա եպիսկոպոս Ալոնսո դե Ֆոնսեկային (Alonso de Fonseca), ով անմիջապես սկսում է նոր ամրոցի կառուցումը: Հաջորդ տարի Ալոնսոն դառնում է Սևիլյայի արքեպիսկոպոս:
Ամրոցի շինարարությունը տևել է ավելի քան 20 տարի և ավարտին է հասցվել միայն Ալոնսոյի զարմիկի կողմից 1473 և 1496 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում: Ամրոցի գլխավոր աշտարակի վրա կարելի է տեսնել ALONSO DE FONSEKA գրությունը և կիսաջնջված MCCC… գրությունը, որի հիման վրա որոշ պատմաբաններ ենթադրում են, որ ամրոցը հիմնադրվել է 15-րդ դարում (Ալոնսոյի զարմիկի անունը նույնպես Ալոնսո Ֆոնսեկա էր):
Ամրոցի շինարարության վրա աշխատելու համար ճարտարապետներ են հրավիրվել Տոլեդոյից: Հայտնի է, որ աշխատողներին վճարելու համար Կոկայում հատվել են կեղծ մետաղադրամներ:
1503 թվականին Կաստիլիայի Իզաբելա թագուհին հրապարակել է հրաման, համաձայն որի՝ Կոկա քաղաքը ժառանգաբար կարող էր անցնել միայն տոհմի՝ արական սեռի ներկայացուցիչներին: Հրամանի հրապարակման պատճառը արքեպիսկոպոս Ալոնսոյի զարմիկի երկու դուստրերին ժառանգությունից զրկելն էր: Նույն թվականին աղջիկներից մեկը՝ Մարիա Ֆոնսեկան, առևանգվել է ամրոցից ու որոշ ժամանակ անց առանց թագավորի համաձայնության ամուսնացել մարքիզ դե Սենետի հետ:
1504 թվականին ամրոցի կառավարիչ է դառնում Անտոնիո Ֆոնսեկան (Antonio Fonseca)՝ Իզաբելա Կաստիլիացու ու Ֆերդինանդ II Արագոնցու զինվորական կապիտանը, ով կատարել է շինության ամրացման աշխատանքներ:
17-րդ դարում Կոկայի ամրոցում բանտարկված է եղել Մեդիան Սիդոնիայի դուքս Գասպար Ալոնսո Պերես դե Գուսմանը (Gaspar Alonso Perez de Guzman), ով ամրոց էր տեղափոխվել այն բանից հետո, երբ փորձել էր իրեն հայտարարել Իսպանիայի թագավոր:
1808 թվականի դեկտեմբերի 2-ին քաղաքը գրավվել է Նապոլեոնի զորքերի կողմից: Ամրոցի փոքրիկ կայազորը, որ բաղկացած էր 25 մարդուց, չի կարողացել դիմադրել ֆրանսիացիներին, իսկ ամրոցի բնակիչները մեծ մասը փախել են շրջակա անտառները: Ֆրանսիացիները մասամբ ավերել են ամրոցը և հեռացել միայն 1812 թվականին:
20-րդ դարում Ալբաների տունն ամրոցը նվիրել է պետությանը՝ պայմանով, որ այն ամբողջությամբ կվերակառուցվի: 1931 թվականին Կոկայի ամրոցը հայտարարվել է ազգային հուշարձան: 1958 թվականից այնտեղ գործում է անտառապետերի դպրոց:
Ամրոցը կառուցված է աղյուսից, ինչպես ընդունված էր արաբների մոտ: Ամրոցը շրջապատված է երկու շարք պարիսպներով, որոնց դիմաց փորված է չոր խրամ, որը պիտի խանգարեր թշնամուն մոտենալ պարիսպներին: Չնայած գետի մոտ լինելուն՝ խրամը երբեք ջրով լցված չի եղել, ինչի ապացույցն են ամրոցի գաղտնի ելքերը, որոնք տեղակայված են խրամի հատակին հավասար մակարդակին վրա:
Կոկայի ամրոցի հիմքն ուղղանկյունաձև է: Դոնժոնը (Torre de Homage) գտնվում է երկրորդ պարսպի մասն է, որը շրջապատում է ոչ մեծ ներքին բակը: Ե՛վ դոնժոնը, և՛ պարիսպը ունեն կիսաշրջանաձև ու բազմանկյուն բազմաթիվ բաստիոններ, որոնք պատին տալիս են ալիքաձև տեսք: Ամրոցի պատերի վրա կան տարբեր տեսակի բազմաթիվ հրակնատներ՝ սկսած նետաձիգների համար նախատեսված խաչաձև հրակնատներից մինչև հրետանավորների համար նախատեսված հրակնատներ:
Կոկա քաղաքը միջնադարում շրջապատված է եղել պարսպով (նրա մի մասը պահպանվում է ներկայում), Կոկայի ամրոցը եղել է քաղաքի պաշտպանական համակարգի մաս: Սակայն ամրոցի կենտրոնական հատվածը չի պահպանվել, և ներկայիս շինությունը նախկինի վերականգնված տարբերակն է:
Միջնաբերդի գլխավոր աշտարակներն են Պատի աշտարակը (La Torre de la Muralla), Ձկների աշտարակը (Torre de los Peces), Pedro Mata աշտարակը (Torre de Pedro Mata) և դոնժոնը: Վերջինիս ներքին հարկում տեղակայված է մատուռը, որտեղ մասամբ պահպանվել են ռոմանական ու գոթական փորագրազարդերը, ինչպես նաև ֆլամանդական ոճով երկու նկարներ խաչելության ու Ավետման թեմաներով:
Թանգարանային սրահում կարելի է տեսնել հնագիտական պեղումների ժամանակ գտնված իրեր, որոնք վերաբերում են կելտաիբերական ու հռոմեական դարաշրջաններին, ինչպես նաև բազմաթիվ գորգեր և Վերածննդի շրջանի կերամիկայի հատվածներ:
Ձկների սրահը (Sala de los Pesces) տեղակայված է համանուն աշտարակում: Սրահի առաստաղն ու պատերը զարդարված են կարմիր ու կապույտ ձկների նկարներով:
Ջրի պաշարի հավաքման համար ամրոցում կառուցված են եղել երկու ցիստեռններ, որոնցից մեկը տեղակայված է եղել դոնժոնի տանիքին, մյուսը ներքին բակի տակ: Անձրևաջուրը աշտարակների տանիքներից ու պատերից հատուկ խողովակներով հավաքվել է ցիստեռնում:
